2 minutWłaścicielom jednorodzinnych domów z ogrodem wiosna może kojarzyć się intensywnym porządkowaniem bałaganu, jakiego potrafi narobić zimowa aura. Oprócz czyszczenia elewacji, podjazdu, mebli ogrodowych czy pielęgnowania […]
Farby wodne – nie takie ekologiczne jak je malują
26 lutego, 2024
6 minutBądź eko! Pewnie nieraz słyszałeś to wezwanie, zarówno w życiu codziennym, jak i w Internecie. Nasza planeta wysyła nam SOS, a my zbroimy się w zielone idee, by w każdym aspekcie życia działać jak ekologiczni superbohaterowie. W tej misji nie pomijamy także dachów! Farby wodne, przedstawiane jako ekologiczne i przyjazne dla środowiska, zyskują w ostatnim czasie na popularności. Czy słusznie? Co tak naprawdę oznacza pojęcie „bycia eko” w kontekście malowania dachów? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te i inne pytania, zapraszamy do lektury.
Sekcje artykułu
Farby wodne – charakterystyka
Farby wodne, znane również jako farby emulsyjne, składają się głównie z pigmentów oraz spoiw, które są rozpuszczalne w wodzie. Charakterystyczne dla nich jest to, że jako środek rozcieńczający i nośnik stosuje się wodę zamiast rozpuszczalników organicznych. Posiadają więc mniejszą ilość lotnych związków organicznych (VOCs). Właśnie to czyni je bardziej przyjaznymi dla środowiska i mniej szkodliwymi dla zdrowia użytkowników.
Spośród pigmentów, które nadają farbie kolor, można wymienić zarówno te naturalne, jak i syntetyczne. Pigmenty te są odpowiedzialne za ostateczny kolor oraz odpowiednie pokrycie powierzchni malowanej. Spoiwa natomiast, często na bazie żywic akrylowych lub winylowych, wiążą pigmenty i nadają farbie odpowiednią konsystencję, przyczepność do malowanej powierzchni oraz trwałość. W skład farb wodnych mogą wchodzić również dodatki, takie jak środki zapobiegające powstawaniu pleśni, konserwujące lub zwiększające połysk/matowość.
Farby wodne szybko schną, co jest ich dużą zaletą. Są też łatwe w aplikacji i czyszczeniu – narzędzia używane do malowania można bez problemu umyć wodą. Nie musisz więc używać do tego środków chemicznych, co również wpływa na opinię, że farby te zasługują na miano ekologicznych.
Przykładowe farby wodne, zalecane na dach
Przez ostatnie lata producenci farb do powierzchni dachowych dołożyli wszelkich starań, by w ich ofercie znalazła się chociaż jedna farba, która określana jest jako ekologiczna. To standardowe działanie rynku – tam gdzie jest popyt, tam jest też pole do popisu. Wśród wielu propozycji na czoło ekologicznej rywalizacji, w Polsce, wysuwają się między innymi:
- EKO-LOWICYN, POLIFARB
To farba akrylowa, wodorozcieńczalna, przeznaczona do malowania ocynkowanych elementów dachowych. Szybko wysycha na powietrzu i oferuje wyjątkowe właściwości dekoracyjne. Dostępna w dwóch wariantach: z tradycyjnymi pigmentami dla powłok kryjących i półmatowych oraz z pigmentami metalicznymi, nadającymi powłoce charakterystyczny metaliczny wygląd i blask.
Wytworzone powłoki charakteryzują się gładkością, półmatowym wykończeniem, elastycznością oraz doskonałą przyczepnością do podłoża. Są odporne na działanie czynników atmosferycznych, w tym wody i promieniowania UV. Do rozcieńczania farby oraz czyszczenia narzędzi należy używać wyłącznie czystej wody.
- Grubość warstwy: mokrej 70÷100 µm / suchej 30÷40 µm
- Warunki nakładania: temperatura podłoża 8 ÷ 40°C, wilgotność wzgl. powietrza najwyżej 80 %
- Atest PZH (produkt w żaden sposób nie wpłynie negatywnie na zdrowie ludzi i środowisko naturalne): TAK
- LZO (lotne związki organiczne): kategoria A/i/FW, maksymalnie 38÷50 g/l
- Gwarancja: 18 miesięcy (6 miesięcy w kolorze aluminiowym)
- EKO-RADACH, RAFIL
Mieszanina wodna na bazie żywicy akrylowej to farba i grunt w jednym, zapewniająca długotrwałą ochronę malowanej powierzchni. Formuła ta pozwala na tworzenie elastycznych powłok, które są suche już po 60 minutach. Skutecznie chroni dach przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz szkodliwym działaniem promieni UV.
Jest idealnym rozwiązaniem do ochronno-dekoracyjnego malowania zewnętrznych elementów wykonanych z blachy ocynkowanej, zarówno w przypadku nowych instalacji, jak i renowacji istniejących powłok. Szczególnie rekomendowana do użytku na dachach, rynnach, parapetach i podobnych powierzchniach. Do rozcieńczania farby oraz czyszczenia narzędzi zalecane jest użycie czystej wody.
- Grubość warstwy: mokrej 70÷100 µm / suchej 30÷40 µm
- Warunki nakładania: temperatura otoczenia od +10°C do +25°C i wilgotności względnej powietrza poniżej 80%. Unikać malowania wilgotnych lub mocno nagrzanych powierzchni (intensywne letnie upały).
- Atest PZH (produkt w żaden sposób nie wpłynie negatywnie na zdrowie ludzi i środowisko naturalne): TAK
- LZO (lotne związki organiczne): kategoria A/i/FW, maksymalnie 50 g/l
- Gwarancja: 12 miesięcy
- EMALIA NOBILES DACH I RYNNY
To bezpodkładowa farba o matowym wykończeniu przeznaczona do malowania powierzchni ocynkowanych, takich jak blachodachówki, rynny, rury, konstrukcje metalowe, siatki ogrodzeniowe, itp. Jej zaawansowana formuła gwarantuje profesjonalną ochronę antykorozyjną, zapewniając trwałość i niezawodność. Farba szybko schnie, jest wyjątkowo odporna na wpływ warunków atmosferycznych i obciążenia mechaniczne, a także wykazuje doskonałą przyczepność do różnorodnych podłoży. Do rozcieńczania produktu i czyszczenia narzędzi wystarczy użyć czystej wody.
- Grubość warstwy: mokrej 100-150 µm / suchej 40-60 µm, zalecane są 2 / 3 warstwy
- Warunki nakładania: temperatura otoczenia od +10°C do +25°C i wilgotności względnej powietrza poniżej 80%. Unikać malowania wilgotnych lub mocno nagrzanych powierzchni.
- Atest PZH (produkt w żaden sposób nie wpłynie negatywnie na zdrowie ludzi i środowisko naturalne): TAK
- LZO (lotne związki organiczne): kategoria A/i/FW, maksymalnie 129g/l
- Gwarancja: nie znaleziono danych
Wady i zalety farb wodnych
Farby wodne posiadają wiele zalet, które sprawiają, że są one popularnym wyborem zarówno w zastosowaniach domowych, jak i profesjonalnych. Jak mogłeś zauważyć, w przypadku każdej z wyżej wymienionych farb, istnieje kilka kluczowych korzyści płynących z ich użycia:
- Ekologia – ponieważ rozcieńczalnikiem w farbach wodnych jest woda, zawierają one znacznie mniej lotnych związków organicznych (VOCs) niż farby na bazie rozpuszczalników. To sprawia, że są one przyjazne dla środowiska i przyczyniają się do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza wewnątrz pomieszczeń.
- Bezpieczeństwo użytkowania – brak silnych rozpuszczalników organicznych czyni farby wodne bezpieczniejszymi w stosowaniu, ponieważ minimalizują ryzyko podrażnień dróg oddechowych, skóry oraz oczu. Są one idealnym wyborem w miejscach, gdzie bezpieczeństwo i zdrowie użytkowników są priorytetem, na przykład w szkołach czy szpitalach.
- Łatwość aplikacji i czyszczenia – farby wodne są łatwe w aplikacji i mogą być nakładane za pomocą pędzla, wałka lub przez natrysk. Narzędzia używane do malowania można łatwo umyć wodą, co znacznie ułatwia pracę i sprzątanie po malowaniu.
- Szybkie schnięcie – czas schnięcia farb wodnych jest zazwyczaj krótszy niż w przypadku farb na bazie rozpuszczalników, co pozwala na sprawniejsze nałożenie kolejnych warstw, zakończenie prac malarskich i wcześniejsze użytkowanie pomalowanych powierzchni.
- Zapach – farby wodne charakteryzują się mniej drażniącym zapachem w porównaniu do farb tradycyjnych, co może wpływać na komfort pracy.
A teraz czas na wady, które według nas w dużym stopniu wpływają na ekologię i to nie w pozytywnym znaczeniu:
- Mniejsza odporność na warunki atmosferyczne: w porównaniu do niektórych farb na bazie rozpuszczalników, farby wodne mogą być mniej odporne na ekstremalne warunki atmosferyczne, takie jak silne nasłonecznienie, wilgoć czy niskie temperatury, co może skutkować szybszym blaknięciem koloru lub degradacją powłoki.
- Ograniczenia w stosowaniu na niektórych powierzchniach – farby wodne mogą nie być odpowiednie do stosowania na wszystkich typach powierzchni, zwłaszcza tych, które są silnie nasiąkliwe lub tłuste. Zastosowanie na plastiku lub metalu może wymagać gruntowania.
- Możliwość uszkodzenia przez wodę – ponieważ woda jest rozpuszczalnikiem tych farb, istnieje ryzyko, że przed całkowitym zaschnięciem powierzchnia może być podatna na uszkodzenia spowodowane opadami, wilgocią itp. Może to niekorzystnie wpłynąć na trwałość powłoki.
- Konieczność wielowarstwowej aplikacji – w niektórych przypadkach, aby osiągnąć optymalne krycie i intensywność koloru, może być konieczne nałożenie kilku warstw farby, co wydłuża czas pracy.
- Zmienna jakość – jakość farb wodnych może znacznie różnić się w zależności od producenta i ceny. Tańsze opcje mogą nie oferować tak dobrej trwałości koloru, krycia czy łatwości aplikacji.
Wszystkie wady farb wodnych sprowadzają się do jednego: krótkiej gwarancji. W przypadku sprawdzonych przez nas trzech farb, najdłuższy okres gwarancji wynosi 18 miesięcy czyli 1,5 roku. Po tym okresie farba może zacząć się łuszczyć, tracić zarówno kolor, jak i właściwości ochronne. W konsekwencji, aby przywrócić powierzchni dachu ochronę, trzeba go ponownie pomalować.
Czy wyobrażasz sobie malowanie dachu, średnio co 4 lub 5 lat? Zastanów się także jaką ilość odpadów to generuje i czy faktycznie jest to ekologiczne rozwiązanie?
Co to znaczy, że farba jest ekologiczna?
Powszechnie za ekologiczne farby, uznaje się te zaprojektowane i wyprodukowane z myślą o minimalizacji ich negatywnego wpływu na środowisko naturalne oraz zdrowie użytkowników.
Takie produkty charakteryzują się niskim poziomem lotnych związków organicznych (LZO / VOCs), czyli takich które mogą przyczyniać się do zanieczyszczenia powietrza i problemów zdrowotnych. Należy jednak pamiętać, że zawartość LZO i kategorie ich klasyfikacji różnią się w zależności od tego czy dany produkt jest przeznaczony do wewnątrz czy na zewnątrz budynku. Do pomieszczeń w domu, najlepiej wybierać te produkty, w których zawartość LZO nie przekracza 30g/l. Natomiast w przypadku dachów, do kategorii “ekologicznych” zalicza się farby, w których zawartość lotnych związków organicznych nie przekracza 140 g/l.
Kolejnym aspektem, dzięki któremu farby wodne zyskały miano bezpieczniejszych dla ludzi i środowiska, jest fakt, że zawierają naturalne lub mniej toksyczne składniki i są pozbawione szkodliwych chemikaliów, takich jak ołów, chromiany czy inne ciężkie metale.
Ponadto, produkcja farb ekologicznych często uwzględnia zrównoważone praktyki, takie jak wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, minimalizacja odpadów oraz optymalizacja procesów produkcyjnych w celu ograniczenia wpływu na środowisko.
Producenci farb ekologicznych często zwracają uwagę także na aspekty takie jak możliwość recyklingu opakowań oraz użycie materiałów z recyklingu do produkcji, co dodatkowo przyczynia się do redukcji śladu węglowego produktu.
Ekologia w teorii i praktyce – czyli dlaczego farby wodne nie są takie ekologiczne jakimi je malują?
Po teoretycznym wstępie, wracamy do pytań zawartych we wprowadzeniu. Czy farba ekologiczna to taka, której powłoka nie emituje niebezpiecznych substancji do środowiska, czy taka, której proces produkcyjny nie jest dla środowiska szkodliwy?
W odpowiedzi na pierwsze pytanie powinno paść stwierdzenie, że wpływ farb zewnętrznych, niezależnie od tego czy ekologicznych czy nie, na środowisko jest znikomy. Nikt z nas nie ma bezpośredniej styczności z farbą na dachu. Osoby, które ją nakładają są wyposażone w specjalne maski lakiernicze umożliwiające swobodne i bezpieczne oddychanie.
Biorąc pod uwagę wpływ na środowisko, należy wziąć pod uwagę także samą produkcję. Farby wodne w tym zakresie pozostawiają sporo do życzenia. Wymagają bowiem eksploatacji kopalń, z których wydobywane są minerały, stosowane jako napełniacze. Aby wyprodukować farby wodne konieczne są także: synteza polimerów, zastosowanie środków konserwujących czy biocydów, które będąc na dachu wypłukują się mając styczność z wodą i trafiają do kanalizacji. To, co jest najmniej ekologiczne, to trwałość tych produktów, są one mało odporne na warunki atmosferyczne, przez co trzeba często ponawiać malowanie, a to wiąże się z:
- zużywaniem większej ilości farby;
- większą emisją spalin, związaną z transportem;
- wykorzystaniem większej ilości farb, impregnatów, środków konserwujących i szkodliwych biocydów które wypłukują się z farb wodnych.
Jeżeli wskutek szybkiej utraty jakości materiału, dojdzie również do uszkodzenia pokrycia dachu, wówczas konieczna będzie jego wymiana, która wiąże się z produkcją dachówek i utylizacją starych.
Dlatego według nas ekologiczność farby, powinna być określana między innymi przez trwałość jej powłoki. Na tym obszarze znacznie lepiej wypadają farby rozpuszczalnikowe, które charakteryzują się czterokrotnie większą wytrzymałością, a dodatkowo mają znacznie lepszą odporność na korozję czy porastanie mchem. Utrzymują samoczyszczącą powłokę z wysokim S.O.P (stężenie objętościowe pigmentów), a także przez kilkanaście lat zachowują żywą barwę, gwarantując satysfakcjonujący efekt wizualny i nie skłaniając właściciela obiektu do ponownego malowania. Ogranicza to odpady, emisję spalin i oddziaływanie na środowisko.
Same w sobie farby wodne nie są złym kierunkiem, jednak powinno stosować się je we wnętrzach, gdzie nie są narażone wilgoć, wysokie i niskie temperatury oraz opady śniegu. Dzięki temu do ich degradacji nie będzie dochodziło tak szybko i będą spełniały swoją funkcję. Dach jednak wymaga trwalszych produktów, które choć nie są określane jako ekologiczne, w ogólnym rozrachunku mogą się takimi okazać, bo raz pomalowany dach otrzyma gwarancje na kilka lub kilkanaście lat.
Zachęcamy do sprawdzenia naszej oferty
Malowanie dachówkiBiotop proponuje… Ty decydujesz!
Zdajemy sobie sprawę z tego, że ile ludzi tyle opinii i, że nie musisz podzielać naszej. Dlatego, szanując Twoje prawo wyboru, przy wycenie naszej pracy proponujemy zawsze trzy pakiety farb do wyboru. Różnią się one rodzajem wykorzystywanych farb, trwałością powłoki i metodą nakładania.
Standardowe farby akrylowe na bazie wody, oferowane przez producentów takich jak Caparol, Scala, czy Bekerfarb, wyróżniają się prostotą aplikacji. Proces malowania jest łatwy i nie wymaga zaawansowanej wiedzy czy specjalistycznego sprzętu. Jak mogłeś przeczytać wyżej materiały te mają pewne ograniczenia, w tym mniejszą odporność na warunki atmosferyczne i skłonność do wypłukiwania się z powierzchni dachu, głównie ze względu na wodę jako naturalny rozpuszczalnik. Dodatkowo, nie zaleca się ich aplikacji na dachach o temperaturze powierzchni, takich jak beton czy ceramika, przekraczającej 35 stopni Celsjusza, co latem bywa wyzwaniem.
Z kolei farby profesjonalne to dwuskładnikowe produkty chemoutwardzalne, składające się z żywicy (często epoksydowej, poliuretanowej lub akrylowej) i utwardzacza. Oferują one lepszą trwałość, odporność i przyczepność do podłoża.
Natomiast farby premium, aplikowane metodą na gorąco, gwarantują najwyższy poziom ochrony dachu. Technika ta zapewnia doskonałą przyczepność do różnorodnych powierzchni, termoplastyczność oraz niezrównaną odporność na warunki atmosferyczne. Możliwość łączenia farb z podkładem antykorozyjnym nie tylko chroni, ale również zapewnia estetyczny wygląd. Niektóre farby rozpuszczalnikowe mogą być aplikowane w ekstremalnych temperaturach, nawet do 40 stopni Celsjusza, przy temperaturze podłoża sięgającej 75-80 stopni Celsjusza, co czyni je bardziej elastycznymi i przystosowanymi do zmiennych warunków klimatycznych.
Jeżeli Twoje wątpliwości nadal nie zostały rozwiane, zachęcamy do kontaktu i rozmowy. Postaramy się pomóc najlepiej jak potrafimy, aby Twój dach służył Ci przez długie lata, ale także by nie przysparzał kłopotów planecie 😉
Bezpłatna, niezobowiązująca
szybka wycena
Niezobowiązująco i szybko wycenimy usługę mierząc dach satelitarnie lub na miejscu, w dogodnym dla Ciebie terminie.
Darmowa wycenaSprawdź także artykuły: