Jesienią, kiedy aura staje się kapryśna, szczególnie w Polsce, zaczynają pojawiać się wichury i intensywne opady deszczu. Warto być wtedy przygotowanym na potencjalne zagrożenia. Silne podmuchy wiatru mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń, zagrażających zarówno konstrukcji budynku, jak i bezpieczeństwu jego mieszkańców. Podobnie przecieki mogą być czynnikiem, który stopniowo będzie wyniszczał pokrycie dachowe i ściany. Co zrobić, by uniknąć takiej sytuacji? Jak zabezpieczyć dach przed przeciekaniem i innymi skutkami wichur? W tym artykule omawiamy skuteczne sposoby zabezpieczenia dachu przed wiatrem i deszczem.

Jak zabezpieczyć dach przed wichurą?

Tak naprawdę zabezpieczenie dachu przed wiatrem powinno rozpocząć się już w momencie tworzenia projektu budowlanego. Należy uwzględnić w nim kilka elementów, które mogą wpłynąć na jego podatność na silne podmuchy wiatru. Konstrukcja dachu musi spełniać określone normy budowlane. Wiedza wiedzą, jednak życie życiem. Bardzo często już na etapie projektowania dachu, popełniane są podstawowe błędy.

Prawo budowlane nie określa wprost w jaki sposób poszczególne elementy konstrukcji dachu, mają być ze sobą połączone, ponadto przy ich tworzeniu bardzo często nie ma na miejscu projektanta. Właściciel budynku nie koniecznie musi znać się na tej materii, a inwestor – szuka oszczędności. I w taki sposób koło się zamyka. Odpowiedzialność za solidne i wytrzymałe połączenia elementów więźby pozostaje więc bezosobowa. Obserwując zerwane dachy, w telewizji, czy gazetach można dostrzec, że to właśnie elementy połączone z więźbą są zrywane, a nie ona sama. Warto więc o tym pamiętać, patrząc na projekt swojego dachu i zabezpieczając go przed wiatrem. 

Drugim ważnym aspektem, jaki należy wziąć pod uwagę już na etapie projektowania dachu, jest to, by był on dostosowany do położenia geograficznego, w którym znajduje się budynek. W Polsce wyróżnia się trzy strefy, w których występuje określone ryzyko silnych wiatrów:

• strefa I – obejmuje większość terytorium kraju, na którym wieją najsłabsze wiatry;

• strefa II – obejmuje Zatokę Gdańską i Pojezierze Pomorskie, gdzie występują wiatry o umiarkowanej sile;

• strefa III – to tereny górskie, gdzie częściej występują silne wiatry.

Od tych stref powinien być uzależniony min. wybór kształtu dachu, nachylenie połaci czy rodzaj pokrycia. To właśnie te czynniki w dużej mierze odpowiadają za to w jaki sposób wiatr będzie w stanie oddziaływać na dach. 

Jak wiatr może uszkodzić dach?

Obciążenia spowodowane ruchami powietrza, można podzielić na trzy grupy, są to obciążenia pionowe, podłużne i poprzeczne, co przedstawia schemat poniżej:

Działanie obciążenia pionowego to nic innego jak poderwanie dachu przez wiatr. Siła i kierunek powietrza jaka w tym przypadku oddziałuje na dach, niewiele różni się od tej, która unosi w powietrzu samoloty. Ruch powietrza, które przemieszcza się po skrzydłach samolotu, w przypadku dachu jednak powoduje podrywanie dachówek i blachy.

Aby zabezpieczyć się przed takim scenariuszem, należy zadbać o dwa połączenia – krokiew+murłata i murłata+wieniec. W przypadku pierwszego połączenia, dawniej stosowano tylko gwoździe, które są jednak mało stabilnym rozwiązaniem i dlatego coraz częściej ustępują wkrętom ciesielskim. Największą ochronę i nośność zapewniają jednak złącza ciesielskie (zdjęcie poniżej). Natomiast w przypadku połączenia murłaty z wieńcem najlepiej sprawdzają się stalowe szpilki zatapiane w wieńcu, ważne jest jednak by ich ilość i jakość określił projektant. 

Zabezpieczenie dachu przed siłami poprzecznymi ma szczególne znaczenie w przypadku dachów o dużym nachyleniu i powierzchni. W przypadku takiego dachu, który dodatkowo nie został prawidłowo wzmocniony, przy silnych podmuchach może wystąpić zjawisko przesunięcia więźby na podporach. I ponownie, aby nie dopuścić do takiej sytuacji należy zadbać o to, by krokiew i murłata były solidnie połączone, świetnie sprawdzą się w tym przypadku kątowniki. 

W przypadku działania sił podłużnych, należy skupić się na wiązarze dachowym, który przez to, że jest sztywny, łatwo ulega zniszczeniu podczas silnego wiatru i kładzie się jak klocki domina, wzdłuż murłat. 

Zabezpieczenie dachu przed takimi uszkodzeniami wymaga najwięcej wysiłku. Trzeba zadbać o lepsze stężenie konstrukcji, które można poprawić przez zamontowanie specjalnego systemu składającego się ze stalowej taśmy perforowanej, złączek napinających BPST oraz blach węzłowych, dzięki którym można uzyskać odpowiednią nośność połączenia pomiędzy drewnem a taśmą. 

Warto także pomyśleć o tym by odpowiednio zabezpieczyć przed wiatrem ściany szczytowe dachu, ponieważ są one szczególnie narażone na silne podmuchy. W tym celu, przy cienkich ścianach można wykończyć wieńcem obwodowym, a wysokie stabilizować pilastrami albo słupkami z żelbetu.

Nie daj się porwać… czyli o tym jakie pokrycie wybrać

Wśród dostępnych opcji są blachodachówki, blacha, dachówki, gonty bitumiczne i wiele innych rodzajów materiałów, którymi można pokryć dach. Przy wyborze należy kierować się nie tylko ceną, wyglądem czy reklamami producentów, ale przede wszystkim, jak mogłeś przeczytać wyżej – warunkami atmosferycznymi jakie występują w miejscu gdzie znajduje się budynek.

Lżejsze pokrycia, takie jak blachodachówka czy blacha, doskonale sprawdzą się tam, gdzie silne wiatry występują rzadko lub tam gdzie jest dużo zabudowań – sprawiających, że podmuchy wiatru nie osiągają dużych prędkości. Nie jest to jednak odpowiednie wybór, jeśli dom znajduje się w górach lub nad morzem i ryzyko wystąpienia porywistych wiatrów jest duże.

W takich regionach warto postawić na ciężkie pokrycia, czyli dachówki. Ich masa i rozmiar powodują, że nawet podczas silnego wiatru, uszkodzeniu ulegną pojedyncze elementy, które można łatwo i małym kosztem wymienić. Aby wzmocnić ich ochronę, można także zastosować spinki do dachówek i klamry do gąsiorów, które mogą znacząco zwiększyć trwałość i stabilność pokrycia dachowego, redukując ryzyko uszkodzeń w wyniku ekstremalnych warunków atmosferycznych. Jeżeli zdecydujesz się na to rozwiązanie, pamiętaj aby dobrać odpowiednią ilość i rodzaj klamer min. na podstawie materiału jakim pokryty jest dach czy wielkości domu. Dobrą alternatywą w takich miejscach mogą być płytki włókno-cementowe i łupek naturalny – dzięki temu, że układa się je gęsto, również dobrze radzą sobie z wiatrem.

Jak zabezpieczyć dach przed wiatrem? Wiatrownica! 

Wiatrownice są powszechnie stosowane przy pokryciach z gontu bitumicznego, blachy falistej, trapezowej lub modułowej. Głównym celem wiatrownicy jest zabezpieczenie dachu przed wiatrem, szczególnie przed jego zerwaniem podczas silnych podmuchów. Ponadto, podobnie jak inne elementy blacharskie, wiatrownica pełni rolę dodatkowego zabezpieczenia przed nawiewaniem śniegu pod pokrycie i innymi wyniszczającymi go warunkami atmosferycznymi. 

Zabezpieczenie dachu przed śniegiem – jak to zrobić?

W celu ochrony przed poderwaniem pokrycia dachowego, zwłaszcza w skrajnych obszarach połaci dachowej, stosuje się wiatrownicę boczną, znaną również jako deska czołowa. Jest ona montowana od szczytu budynku, nawet gdy nie ma jeszcze zamontowanego okapu. Działa ona jako bariera chroniąca przed oderwaniem się dachówek lub nawet całych arkuszy blachy. W przypadku konstrukcji krokwiowej lub jętkowej, rolę wiatrownicy bocznej, może pełnić krokiew zewnętrzna. Natomiast wykańczając okap, używa się tzw. deski okapowej, która pełni funkcję wiatrownicy oraz stanowi podstawę mocowania rynien.

Większość pokryć dachowych wymaga dalszej obróbki wiatrownicy za pomocą specjalnie giętej blachy płaskiej. Można zlecić wykonanie tej obróbki dekarzom lub zakupić gotowe elementy u producenta pokrycia dachowego. Obróbka musi być odpowiednio dopasowana do materiału pokrycia dachowego, aby odpowiednio zabezpieczać dach przed wiatrem.

Stosowanie wiatrownic zaleca się szczególnie w przypadku  budynków z dachami dwuspadowymi lub z facjatami. Dla dachówek ceramicznych i cementowych istnieją specjalne elementy krawędziowe pełniące funkcję wiatrownic. Jednak ze względu na ich wyższą cenę bardzo często zastępuje się je blaszaną obróbką zabezpieczającą dach przed wiatrem.

Zabezpieczenie dachu przed deszczem

Podobnie jak w przypadku zabezpieczenia przed wiatrem, warto pomyśleć o uszczelnieniu dachu już na etapie jego budowy, szczególnie wtedy kiedy masz zamiar wykorzystywać poddasze jako pomieszczenia mieszkalne. Dawniej w takich sytuacjach dachy uszczelniano papą, jednak szybko okazało się, że jest to rozwiązanie, które nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Papa co prawda dobrze chroni wnętrza przed deszczem, jednak nie odprowadza gromadzącej się w nich pary wodnej na zewnątrz, co skutkuje zawilgoceniem desek i problemami z wilgocią. Ponadto koszt jej położenia jest bardzo wysoki. Papę zaczęto więc zastępować folią i to właśnie jej wybór jest kluczowy dla skutecznego zabezpieczenia dachu przed deszczem. 

Najlepszym wyborem w przypadku domów jest folia wysokoprzepuszczalna, której przepuszczalność zazwyczaj wynosi ponad 700 g pary wodnej na 1m2 powierzchni dachu, w ciągu 24 godzin. Może być układana bezpośrednio na ociepleniu lub zamiast papy, na deskowaniu. Oprócz paroprzepuszczalności, przy wyborze folii warto wziąć pod uwagę także inne jej właściwości, takie jak:

• wodoszczelność, która jest kluczowa, aby zapobiegać przeciekaniu wody;

• współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej (Sd) to parametr określający opór jaki para wodna napotyka przechodząc przez folię, w porównaniu do oporu równoważnej warstwy powietrza. Im niższa wartość Sd, tym większa przepuszczalność pary wodnej przez membranę;

• ciężar powierzchniowy (w g/m2) określa masę folii, która wpływa na jej wytrzymałość mechaniczną. Waga większości dostępnych na rynku folii mieści się w granicach od 90 g/m2 do 300 g/m2. Zazwyczaj im większa masa, tym wyższa wytrzymałość, jednak cięższe folie mogą mieć mniejszą paroprzepuszczalność. Optymalna gramatura to 100-140 g/m2;

• odporność na promieniowanie UV określa czas, przez jaki folia może pozostawać na dachu bez pokrycia dachowego. Jednak jest to ważny aspekt, który należy wziąć pod uwagę, nawet jeżeli nie planujesz wystawiania folii na długotrwałe działanie słońca. 

Warto zwrócić uwagę także na takie właściwości jak wytrzymałość na rozerwanie i odporność temperaturowa. Pierwsza określa szczelność folii, a druga – jej zakres temperatury pracy (zazwyczaj od -40 do 90°C). Gwarancją, że folia będzie spełniała swoje funkcje jest także jej prawidłowe zamontowanie, warto więc wybrać do tego zadania fachowców. 

Jak uszczelnić przeciekający dach?

Przeciekający dach to problem, którego przyczynę trudno znaleźć, ponieważ nie zawsze tam gdzie widzimy skutki zalania, znajduje się też ich źródło. Jeżeli więc Twój dach jest nieszczelny, warto rozpocząć poszukiwania przyczyny od miejsc, które są najbardziej narażone na rozszczelnienie. Należą do nich min.:

• kosz dachowy,
• obróbka wokół komina,
• okna dachowe,
• obróbki blacharskie,
• uszkodzona folia dachowa,
• uszkodzenia i ubytki w pokryciu dachowym, np. pęknięte dachówki.

Jeżeli okaże się, że przecieki są w którymś z tych miejsc i nie są duże możesz spróbować je samodzielnie zabezpieczyć lub zlecić to zadanie specjalistom.  

Zabezpieczenie dachu z papy

Papa to materiał, na którym z biegiem lat mogą pojawić się pęknięcia, fałdy czy pęcherze. Istnieje kilka sposobów by zabezpieczyć taki dach, bez konieczności wymiany całego pokrycia, jednak przed każdą z tych czynności dach (lub jego fragment) należy dokładnie oczyścić. Czasem wystarczy zmieść zabrudzenia, jednak jeśli jest ich dużo, lepiej użyć do oczyszczenia powierzchni myjki ciśnieniowej. Preparaty jakimi możesz załatać powstałą dziurę, to:

• w przypadku drobnych uszkodzeń dobrze sprawdzą się masy bitumiczne i uszczelniacze do dachów;

• podobnie, jeżeli uszkodzenia nie spowodowały jeszcze przecieku, wystarczy nakleić w ich miejscu łatę;

• kolejne rozwiązanie to użycie włókniny wzmacniającej, która jest nakładana na dach i zatapiana w płynnej gumie. Istotne jest, aby brzegi siatki zostały nałożone na siebie w sposób zapobiegający powstawaniu naprężeń, które mogą prowadzić do pęknięć powłoki dachowej. Dzięki temu siatka wzmacniająca zapewnia dodatkową wytrzymałość, stabilność i zabezpieczenie dachu z papy.

• jeżeli uszkodzenie jest duże, a przeciek widoczny należy przeciąć pęknięcie na końcach, w poprzek osi papy (zapobiegnie to powiększaniu się szczeliny). Następnie trzeba zlokalizować pęknięcie na betonowej płycie, osuszyć je i wcisnąć w nie uszczelniacz. Ostatnim etapem prac jest naklejenie łaty z papy, najlepiej z zakładką o długości około 50 cm;

• rozwiązaniem w przypadku płaskich dachów, mogą być także płynne membrany –  żywice stosowane do wykonania tego typu pokrycia są odporne na wilgoć, włącznie z tą zawartą w powietrzu. Dodatkowo charakteryzują się dobrą przepuszczalnością pary, co sprawia, że ewentualne nieszczelności nie będą już stanowiły problemu.

Malowanie papy na dachu – kompleksowy poradnik

Zabezpieczenie dachu z blachy

Dachy blaszane po kilku latach również mogą zacząć przeciekać. Powodem może być zarówno pęknięta blacha, jak również śruby, które się poluzowały. Dotyczy to zarówno blachodachówki jak również bardzo popularnej blachy trapezowej.

Proces naprawy przebiega w obu przypadkach podobnie. Jeżeli nieszczelność powstała w wyniku poluzowania się śrub lub wkrętów, należy je dokręcić lub wymienić na nowe. W sytuacji kiedy na dachu zauważalne są pęknięcia, naprawę należy zacząć od oczyszczenia i odtłuszczenia powierzchni.

Samo uszczelnienie można wykonać na kilka sposobów. Pierwszym rozwiązaniem (bardzo popularnym), jest użycie taśmy butylowej lub bitumicznej, którą dla bezpieczeństwa można nakleić także na wszystkich łączeniach blachy. Kolejnym rozwiązaniem może być pokrycie blachy specjalnym gruntem, a następnie nałożenie na niego nylonu dekarskiego. Po wyschnięciu tworzy on elastyczną powłokę, która szczelnie chroni powstałe uszkodzenia przed ponownym przeciekaniem. W przypadku dachu z blachy trapezowej dobrym rozwiązaniem jest także zastosowanie gotowych produktów takich jak np. guma w płynie, dwuskładnikowa żywica, pianka, taśma dekarska czy klej – przeznaczonych do tego celu. 

W przypadku dużej liczby uszkodzeń, punktowe zabezpieczenie dachu z blachy będzie pracochłonne i nie do końca skuteczne. Warto wtedy rozważyć zastosowanie na całej powierzchni dachu płynnej membrany, która efektywnie uszczelni dach z blachy. 

Renowacja dachu z blachy – czyszczenie rdzy i antykorozja

Jak uszczelnić dach pokryty dachówką?

O ile w przypadku dachów z blachy i papy większość prac można wykonać samodzielnie, tak w przypadku dachówki może być to trudniejsze. Jeżeli powodem przeciekania są uszkodzone dachówki lub ich przesunięcie, sprawa jest prosta, należy je wymienić lub poprawić.

Jednak jeśli uszkodzenie dotyczy folii, która znajduje się pod nimi, w pierwszej kolejności należy ustalić jak duża powierzchnia wymaga naprawy. Istnieje kilka sposobów, które zależne są właśnie od tego. Punktowo, folię można uszczelnić łatami (które wkłada się między krokwie a dachówkę) lub taśmą naprawczą. Jeżeli jednak folia została przerwana na większej powierzchni, należy zdjąć dachówki, wymienić folię w całości i ponownie ułożyć na niej pokrycie.

Jak uszczelnić dach wokół komina?

Uszczelnienie może być potrzebne także wokół komina, ponieważ jest to element, który przechodzi przez dach “na wylot”. Naturalne więc, że z czasem wokół niego  mogą pojawić się mikropęknięcia lub dziury, przez które woda będzie dostawała się do środka budynku. Jak jednak sprawdzić czy komin potrzebuje uszczelnienia?

Jednym z pierwszych sygnałów, który może o tym świadczyć jest wyczuwalny zapach dymu, szczególnie podczas palenia w piecu lub kominku. O problemie może świadczyć także wilgoć pojawiająca się w okolicach komina, osadzająca się na ścianach sadza, jak również zmiany w ciągu kominowym, takie jak na przykład trudność w rozpaleniu ognia. Jeżeli zauważyłeś w swoim domu którąś z tych sytuacji, skontaktuj się z ekspertem, który oceni stan komina i doradzi w jaki sposób można go naprawić. 

Jeżeli jednak znalazłeś przyczynę i chciałbyś samodzielnie zabezpieczyć komin, możesz zrobić to za pomocą elastycznego materiału takiego jak silikon. Umieść go w miejscu, w którym komin styka się z kołnierzem. Pomocna, jednak mniej trwała, może okazać się także taśma uszczelniająca komin. Należy przykleić ją do boków, zwykle z zakładką ok. 15 cm po obu stronach komina. 

Malowanie dachu sposobem na szczelny dach? 

To pytanie przewrotne, jednak odpowiedź na nie może być mniej oczywista niż wydaje się na pierwszy rzut oka. Oczywiście malowanie nie poprawi szczelności dachu w momencie kiedy już jest uszkodzony, jednak może być to działanie, które wyeliminuje ryzyko wystąpienia nieszczelności w przyszłości. Jeżeli dach ma kilka lub kilkanaście lat, jego pierwotny kolor już wyblakł lub zaczyna pojawiać się na nim rdza – to pomalowanie go wysokiej jakości farbą, może znacząco poprawić jego odporność na działanie czynników zewnętrznych w tym deszczu i śniegu. Poza tym nasi specjaliści podczas wykonywania usługi malowania dachu, wielokrotnie uszczelniali także ubytki, które dostrzegli dopiero w momencie wejścia na dach, a o których klienci nie mieli pojęcia. Nie czekaj aż małe nieszczelności przekształcą się w duże problemy! Skontaktuj się z nami. Postaramy się doradzić zarówno w kwestii uszczelnienia dachu jak i jego pomalowania, najlepiej jak potrafimy.